dimecres, 31 de març del 2010

Un fiau, un autor: 10 e tot'una tiera d'autres òc de segur.

Los detz prumiers son màgers , mas d'autres son per frótjar enquera dins lu fantastic monde de las organizacion  dins la lor dimension sociologica e psicologica tan coma industriala (un nuòu periode industrial dau segle XXI).
A v'autres de ne suggerir e de ne discutir.

Un fiau, un autor: 9 Henry Mintzberg

Una teoria originala desvolopada per queste pensador canadian de l'Universitat Mc Gill de Montréal "embedded" dins l'emmèotle daus som estrategic de las enterpresas, una presa en compte de la valor de l'intuicion maitot.

Un fiau, un autor: 8 Frederick Herzberg

Emb Frederick Herzberg contunam de desvolopar 'na teoria de la motivacion.

Un fiau, un autor: 7 Abraham Maslow

La motivacion e la piramida motivacionala.

Un fiau, un autor: 6 Chris Argyris

Lu pair de l'"Energia Psicologica" dins l'entrepresa.

Un fiau, un autor: 5 Douglas Mac Gregòr

Es subretot conegut per sa teoria X e Y (i a mai 'na teoria Z que seguira d'un autre pensador ).

Un fiau, un autor: 4 Jacòb Levy Moreno

Aqueste autor es subretot interessant per sa teoria dau sociograme e las classificacion daus sentiments aus trabalh.I a tanben 'na mena de teoria daus juec de ròtles.

Un fiau, un autor: 3 Kurt Lewin

Kurt Lewin a subretot estudiat lu champ  de l'autoritat e dau leadership ("liderazgo coma disem los ispanopfònes), daus "lideratge" coma n'autres podriam dire e las tres vias de zo menar.

Per Lewin , l'individu se tròba dins l'emmòtle d'un champ sociau.
Las fòrças psicologicas  van operar subre l'individu e dins l'individu, causas de son comportament.
Lu champ sociau n'es l'element que son de gropes de referencia e d'apartenença.La totalitat dau champ va influir subre l'individu.


Avia determinat l'eisistencia de tres tipes de lideratge.

  • Lideratge permissiu: pas de localizacion precisada de l'autoritat, dau poder (qu comanda? laissar fa)
  • Lideratge autoritari: chadun chaduna ad un ròtle predefinit pe lu lider (o lu regent dins l'ilstracion de Lewin), decidará sol, mas sens participar de se mesma dins l'accion.Doas reaccion son possiblas : agressivitat "lu cofle" , o apateia, "pas ren a fotre, me'n tusta l'uelh e lu flanc drech".
  • Lideratge democratic: lu jefe decidara nonmas apres d'aver consultat l'autres sòcis , membres dau grope, pres en compte los avis de chadun-chaduna.
Veiquí 'na p'ita videò d'illustracion de la teoria de Lewin en prener l'eisemple dau regent e daus goiats:

http://www.youtube.com/watch?v=LWKpi7RN30E

Un fiau, un autor: 2 Elton Mayo

Benleu lu pair de la prumiera "revolucion"  dins la teoria de las organizacione, au mens , lu de la teoria de las relacion umanas.

Un fiau, un autor: 1 Weber

Quò m'agradaria ben d'obrir un fiau per autor dins lu monde apassionant de la sociologia e de la psicologia de las organisacions.
Me pense que Taylor e Ford  fugueren subretot daus practicians experimentadors de metodes de racionalizacion daus trabalh mai que de pensador umanistas , òc-de-segur, emb una reflexion sociau o psicologica. Fayol benleu un pauc mens.

Mas , au mens dins la teorias classicas ne i a un qu'es me pense prolific enquera a l'aurá d'auei, Max Weber que pòt esser considerat coma lu pair de la sociologia moderna que bajet à las organizacions dins lu maine dau trabalh vanceis que Marx arribes sus l'escena de la pensadissa.

dissabte, 27 de març del 2010

3 Las Teorias de la Contengéncia Estructurala

Dins quelas nòvas teorias l'eideia d'una bona solucion es abandonada.
La solucion pòt variar segon la situacion.
Dos gropes de teorias van eissir:

  • Las que van lijar los chamnhaments (cambiaments) d'estructuras organizacionalas a des las variablas internas.
  • La que zo van los lijar a de chamnhament externes.

2. La naissença de las prumieras teorias de las organizacions.

2.1 Weber, Taylor(OST, "One Best Way") e Fayòl.

Los prumiers estudis pareissen tre lu segle XIX subre lu fenomenes organizacionaus.
Chau destriar tres autors a la debuta de çò que podriam sonar la socilogia de las organizacions (veirem que la sociologia de las organizacions preceda un pauc la psicologia de quelas organizacions).

2.1.1 Max Weber

En Alemanha, Max Weber, jurista e filosofe  desira analisar lu fenomene bureucratic e, subretot, l'emergencia de la racionalizacion.
Tota accion sociala pòt esser compresa, inteligibla, perque tot individu, chadun-chaduna, possedis un cert grade de racionalitat.
Laidonc, chau comprener çò que motivará racionalamnet l'accion e saber que los resultats de las accions individualas pòden pas totjorn esser en conformitat emb lu pretzfach, l'amira iniciaus.
Cai que de lai, se n'autres comprenem pas una accion per los resultats 'quò significará pas la tòcha, l'amira , lu but d'aquel'accion es pas estada jamai concebuda racionalamnet mas que de dechas, d'errors an pogut essser cometudas dins la mesa en òbra de l'accion.

Entau tot se dabana de tala mena que l'accion a produch d'efiechs non intencionaus que podem'pelar efiechs d'emergencia.

L'eisemple lu mai conegut de quilhs efiechs d'emergencia  que podem ne legir la descripcion dins l'òbra màger de Max Weber subre lu Capitalisme e l'Etica protestantane es l'impact de la cresença religiosa calvilnista qu'arefusis lu plaser de jauvir daus bens materiaus a l'interior d'un sistema de produccion capitalistic.

Mas l'efiech d'emergencia lu mai conegut es lu que se manifesta a partir d'una supausada man invisibla (Teorie Liberala).
Se l'efiech es contrari a lu voùgut per los actors, paralrem d'efeichs pervers.

Max Weber descriura subretot las màger caracteristicas de las bureucracia:

  1. Reglas e nòrmas
  2. Trabalhador jutjat e sanccionat (remuneracion, promocion, licenciament...) en fonccion de l'accompliment e de la tascha precisa assignada dins l'organizacion. 
  3. Division dau trabalh sistematizada, precisa e butida emb una ierarchia de la fonccions "un sistema ben ordenat de dominacion e de subordinacion dins lu quau chade pòste se tròba jos lu contraròtle d'un pòste superior".
  4. l'occupacion d'un pòste repausa subre 'na competencia plan definada ente los candidats accedissen sube la basa de la lor qualificacion, l'examen n'es l'elemt tipic ed un produch de la bureucracia.
  5. Perdominança de la procedura escricha.
Coma avem jà dich, Max Weber s'interessará au ròtle de la religion sus l'esperit d'enterpresa e subre la dinamica dau capitalisme.
Monstrará en que l'etica protestanta fondada subre leidiea de predestinacion e d'estauvis a permetut lu desvolopament dau capitalisme.

Max Weber, pair de la sociologia moderna era pas un practician, lu seu public era essenciaument un public universitari, mas , çai-que-de-lai las teorias de Max Weber auran n'a brava portada euristica ed un cert impact subre las teorias marxistas. Balharan pas naissença a d'applicacions concretas.

(Benvoùguts amics, lus comentaris son duberts, dreibits se dich maitot en Lemosin, a tots los qu'an des desvolopaments de far subre l'òbra mager de Weber, en occitan, catalan, español, português, italiano,româna... será un bra'e plaser de vos legir).




2.1.2 Frederick Winslow Taylor

La teoria de Taylor es eissada sus l'estudi de l'optimizacion e de la racionalizacion de la produccion.
Los seus trabalhs tornar trobaran una aplicacion dins mantuns sectors industriaus.
D'un punt de vista (en lemosin podriam dire maitot vusda) teoric podem considerar 'quilhs trabalhs coma la base iniciairitz de l'Organizacion Scientifica dau Trabalh (o "OST", per analogia lu frances Fayòl creará l'"AST" , l'Administracion Scientifica dau Trabalh).
S'interessava subretot a l'especializacion per la division orizontala per esvitar las  pertas de temps e de matiera  e l'estudis daus pòstes tan coma a la division verticala.
Desirava separar emb  questa darniera per la ierarchia, la realizacions daus conceptes,  de l'execucion e dau contraròtle.

2.1.3 Henri Fayòl

Henri Fayol  es un daus creators frances dau management.

Fayol e Taylor e Fayol




2.2 Las teorias de la Relacions Umanas (TRU) dins las annadas 1930-1940 emb:

  • Mayo
George Elton Mayo es un psicològ australian que pòt estar considerat coma lu fondator dau Movement de la Relacions Umanas dins l'enterpresa  ed un cerchaire màger dins lu maine dau Desvolpament Organizacionau, estudiet menimosament lu comportament de la  gent dins los gropes.
Los trabalhs que balheren naissença au movement son los qu'an 'gut estat efectuats entre lu chap d'an de 1927 a 1932 dins la fabrica granda de la Western Electric dins la vila de Hawthorne aus Estats-Units, dins los ranvers de Chicago.


Una p'ita videò ( e comentari en lemosin çai-jo)
                                          http://www.youtube.com/watch?v=Oe4nUbTrcWA&feature=related
Revirada en lemosin dau comentari espanhòu:
  • Lewin
Kurt Lewin  s'interesset au ròtle dau mòde de comandament e describet tres tipe de leadership o biais de comandar dins 'na'experimentacion de 1939:
-permisiu
-autoritari
-democratic

En conclusion l'experimentacion devia desmontrar
1.la superioritat daus comportaments de coopéracion e d'integracion emb:
un morau melhor de chadun chaduna daus participants
de las relacions internas dau grope melhoradas
una canalizacion de l'agressivitat dins un biais constructiu
una efficacitat mai granda dins la resolucion de problemas
 2.Crera en 1944 l'expression dinamica de grope: es mai aisit de chamnhar los individus formats dins lu grope que non pas de los chamnhar chadun separadament.

Veiqui n'autra p'ita video per illustrar l'experiença de Lewin:

  • Moreno

ed un autre ram Teorias de las Neò-Relacions Umanas (TNRU) emb:

Maslow


Argyris


Herzberg


Mc Gregor

dimecres, 24 de març del 2010

Las Teorias de las organizacions: las doas vias.

Eisisten dos tipes màger de teorias d'organizacions:

  • Las teorias ad Orientacion Normativas o Mecanistas (TON)
desvolopadas per los que consideran que lu fonccionament de las organizaccions se pòden predefinir, la concepcion de l'individu es passiva.
  • Las teorias ad Orientacion Diagnosticas o Constructivas (TOD)
desvolopadas per los que consideran que lu fonccionament de las orgnanizacions son fruches, produches d'una realitata sociala contingenta ente l'individu es un actor emb una logica de projecte.

Per las TOD/M l'avenidor, lu futur es racionalizable, tot se pòt preveire, anticipar, construrre.

Per la TOD/C lu rapport au futur  es diferent: organizar quo es se mainar de l'alea.

Que quo es 'quò 'n'organizacion?

Coma sem aquí dins un cors de psicologia dau trabalh e de las organizacions, nos anam interrojar subre lu tresesma terme d'ORGANIZACION, mas que quo es 'quò donc 'n'organizacion?

Una organizacion es una entitat emb un contengut (per eisemple un club esportiu, una enterpresa...), una associacion que se prepausa d'amiras ( de tòcas, de buts, d'objectius) determinadas, predefinidas.

Una organizacion deu esser precisada:
  1. deu esser durabla (quo es pas una tropa , pas un bargier ed un chen emb las oelhas sus la rota, nimai na manifestacion emai quante i a una amira precisada coma per eisemple dins la CRIDA per la linga dins la charieras de Carcassona, nimai 'na brava borreia a la fiera de Tula, mas de las organizacions pòden trabalhar darrier las manifestacions, entaulu CRDP, l'IEO, lu Felibritge, lu Credi Agricòu o la Caissa d'Estauvis e que te sabe mai, ilhs, son de las organisacions).
  2. deu presentar 'na division de las taschas (e 'quò podra diferir segon l'importança e lu tipe d'organizacion)
  3. de las reglas de fonccionament.

De còp que i a d'organizacions poden eisistar sens estar suportadas per 'n'estructura, un tiera d'actius fisics(coma de bureus, de maschinas de picar informaticas, ordenadors, fabricas...) ed un sistema de gestion e pilotatge.

Yves Frédéric Livain destria quatre compausantas de l'organizacion

L'organisacion acampa d'un costat un'ESTRUCTURA et de l'autre costat un SISTEMA DE GESTION entre los quaus se tròben daus EFFECTIUS UMANS e daus ACTIUS FISICS, totes amassa que son inter reagissents en inter-relacion.

Podriem destriar una brava varietats coma zo fai la Gran Enciclopèdia Catalana d'eisemples d'organizacions:

  1. l'organizacion administrativa  (Dret Administratiu) coma per eisemple l'Estat Frances , l'Estat Espanhòu, la Prefectura ...
  2. las organizacions non governamentalas sonadas "ONG", Crotz Roja, Medecins Sens Frontieras, Associacion d'Afrairament Occitano Catalan...
  3. l'organizacion scientifica dau trabalh (OST) de que discutarem dins un autre fiau. Chau (fau) comprener aquí dins lu sens d'aver metut una organizacion en plaça dins l'amira d'un pretzfach determinat (Taylor, Ford...)*
  4. l'organizacion de l'espaci, espaci urban, rurau, infra-estructuras ...
  5. l'organizacion formala estructura sociala ente la racionalitat prima subre l'espontaneitat
  6. l'organizacion industriala*
  7. l'organizacion judiciaria
  8. l'organizacion  sociala
  9. l'organizacion
  10. l'organizacion terrritoriala
*Emb Taylor veirem coma l'organizacion es estructurada coma "la faiçon  qu'a un ensemble d'esser  constutuit en amira dau seu  fonccionament " dins lu sens "d'aver de l'organizacion".

Òc de segur, i a una tota una tiera d'envisatjar una organizacion que podretz declinar dins los comentaris.

Revirar mos cors de psicologia dau trabalh en occitan dau lemosin

Sei, en mai de las mias activitats professionalas, dins los maines paramedicau e sociau, e de léser dins lu maine occitanista, un (vielh) estudiant en psicologia dau trabalh e de las organizacions, e...a sí fòrt qu'avance dins l'estudis, me sei dich," filh de loira de goiat",  aime talament ma brava linga que, me pense, seria interessant de far coma se..." far coma se la linga podia tot exprimir en oblidar en-plen lu seu estatut de linga menoresada e sens oficialitat d'auei, "bona per parlar a las bestias e butar la chançon" (enquera que chantar emb un bon veire de Monbazalhac o de Juranson dins la man dirai pas de non).

E, laidonc, "far coma se", coma se per eisemple e d'efiech, la psicologia dau trabalh e de las organisacions s'ensenharia naturalament en d'una facultat de Lemòtges improbabla d'anatz zo saubre (podetz escriure tanben Limòtges) o de Peiriguers (Peiriguers ente, de tota mena i pas de facultat vertadiera nonmas 'n'antena de Dret e una de Scienças Agricòlas e lu CNAM), una facultat occitana de l'avenidor ... una facultat que s'exprimaria en brava e plana linga lemosina.

Benleu a la Facultat de Lemòtges dins las annadas 2050, 'na facultat occitana d'avenidor.

E, en mai d'aquò, quo es un mejan bien brave de veire  e de tornar veire los meus cors en zo far aprofiechar de  la prima ad un "happy few" de lemosinejaires e d'occitanistas, tot çò qu'ai apres subre queu tema.

Ió dirai pas ente estudie, çai-que-de-lai ne balharai quauques bocins, mas ren, ren mas qu'en brava e plana linga lemosina.

A l'ora d'aurá , lu trachament dau trabalh , en periòde de crisi es d'actualitat, chau zo dire, la pensadissa subre las nòvas formas d'organisacion dau trabalh , las nòvas menas de teisser las relacions nòvas daus trabalhadors entre ilhs e la ierarchia, la prevencion e lu trachament de las crisis, la prevencion de l'estress (quina vita 'questa vita!), la prevencion daus "burn-out" e tota 'quela disciplina de las nòvas que se debana a l'entorn de la "clinica de l'activitat", disciplina desvolopada, per eisemple, per lu psicologue e cerchaire Yves Clot e tan d'autras e d'autres enquèra.

Laidonc, vos dise a tots e a totas, e vos desire 'na brava legida, 'na brava lectura dau prumier blòg (me pense) de psicologia dau trabalh e de las organizacions en linga occitana.

Vos desire a tots la benvenguda  e subretot la benvenguda a tots los comentaris, en occitan d'en prumier, òc de segur,(e maitot/tanben dins d'autras lingas romanicas, en angles, en aleman, mas , me pense que per lo russe o lu maghiar ma competencia de lector será un pauc febla).

A leu benleu. E hasta la vista !

Teodòr L.

Post Scriptum o Après Dire:

Dins lu debanament daus fiau subre la psicologia dau trabalh e de las organizacions, ió segrai 'queste planòu:

  • Definicion d'una Organizacion
  • Teorias de las Organizacions, 'n' agachada generala
  • Los teoricians (e praticians) pam a pam:
  • Prumiera tiera l'Escòla Classica: Weber, Taylor, Ford, Fayol.
  • Dosesma tiera l'Escòla de las Relacions Umanas: Lewin, Mayo, Moreno, Mc Gregor, Argyris, Herzberg
  • Tresesma tiera: Teorias de las Contengéncias Estructuralas: Burns, Stalker, Lawrence, Lorsch,
  • L'analisi sistemica (a la seguida daus trabalhs de Ludwig von Bertalanffy)
  • L'analisi socio-tecnica
  • Las teorias economicas de l'organisacion i.e las de la decision (Herbert, Alexander, Simon)e  las modernas emb  l'analisi estrategica (annadas setanta): Crozier, Friedberg, Mintzberg.

E los vòstres comentaris, chars seguidors...benleu 'n'escòla occitana futura de psicologia dau trabalh e de las organizacions per naisser, en virtualitat minja pas de pan e còstará pas tròp char.

Deurian crear la prumiera Universitat Occitana ente tot s'ensenha a la nòstra mòda, qu zo sap? perque non  en la Vau d'Aran (chaudria damandar a Paco Boya). 'Magenatz quo l'"UOVA", l'"Universitat Occitana de la Vau d'Aran", coma un uòu ente tot ça que se ditz e tot ç`que se fai se fai ren mas qu'en brava linga nòstra e dins tot los seus parlars, "UOVA" perque "qu ten linga a Roma va" ...fuec de Diu, que siriá 'na vertadiera organizacion dau trabalh un pretzfach parier, non?